Advent, verwachting, God komt naar ons toe. Paul Seesink denkt in deze tijd aan kerkleraar Juan de la Cruz, wiens sterfdag wij ook in de Advent herdenken. Paul ziet overeenkomsten met de huidige tijd.
Juan de la Cruz, Johannes van het Kruis, tast rond in zijn cel waar hij toe veroordeeld is. Z’n longen zuigen het donker op. Het duister is groot, te groot voor de kleine monnik. Het kille onbehagen kruipt over zijn rug. Het weten niet begrepen te worden door zijn medebroeders haalt al het licht weg. Weten dat zij het Onrecht vormen waardoor hij is veroordeeld. De broedermonden spuwen verwijten naar hem. Ooit toch had hij dit karmelietenconvent gekozen. Gemeend geestverwanten te vinden. Hij blijkt echter de jeukende, bijtende luis in hun pels te zijn. De hinderlijke dwarsligger die telkens op de hun bekende platgetreden en kromgemaakte paden gevonden wordt. Door die vermeende geestverwanten is hij in zijn cel geworpen. Hij is alleen met zichzelf, alleen met zijn verwachting en verlangen. Verlangen naar zijn god die onbereikbaar ver weg is. Hij, de dwarsligger van de Macht, probeert het Kwaad te vermalen. Te weerspreken met zijn stem. Die stem is duidelijk maar te zacht en bereikt de zielen van het convent niet. Johannes wil meer. Hij heeft een melodie in zijn hoofd, een tune van hervorming. Van vernieuwing en bevrijding. In zijn geest beklimt hij de Berg Karmel. Gaat de boomgrens voorbij waar geen weg meer is; geen wet meer is. Daar weet hij het Licht. In zijn cel zoekt hij tastend naar dat Licht, het Licht van begrip en aanvaarding, het Licht van bevrijding, van de Ene. Het is dát Licht dat hij wil uitdragen, maar door zijn onbegrepenen niet wordt overgenomen; zelfs heel bewust wordt verduisterd.
Recht doen
Ook onze tijd kent mensen met verwachtingen. De Palestijnse activist Nizar Banat lag dwars voor de Palestijnse Autoriteit (PA). De Braziliaanse activist Paulo Guajajara lag dwars voor de houthakkers in het regenwoud. Beider kritiek werd niet op prijs gesteld en werden vermoord. In ons land was het Pieter Omtzigt die dwarsligt voor partij en regering. We kennen het drama in juli van dit jaar rond Peter R. de Vries. Zowel voor criminelen als Justitie een dwarsligger van formaat. Pieter werd weggehoond en Peter vermoord. Net als Jan van het Kruis hadden zij een verlangen. Een verwachting dat ooit het recht het onrecht, aan mensen gedaan, zou overwinnen.
Actief
Advent is een tijd van verwachting, van onzegbaar verlangen naar het keren van de duisternis. Verlangen naar een weg van waarheid, gerechtigheid en vrede. Een weg waar we gemakkelijk van kunnen afwijken of waar we nodeloze omwegen voor maken. Hebben wij nog verwachting en verlangen? Houden wij onze oorspronkelijke doelen als een navigator voor ogen of waaien we voor het gemak met de onbegrepenen mee; ‘Go with the flow’? Is onze verwachting een berekening geworden? Een spel van machten waar geen plaats is voor gerechtigheid en vrede? Misbruiken wij onze macht om dwarsliggers en dwarsdenkers monddood te maken?
Het zou mooi zijn als we dit kunnen keren. Dat we durven luisteren naar de dwarsdenkers van toen en nu. Dat ook de zachtste stem gehoord mag worden. Dat we daarin horen wat het leven werkelijk zinvol maakt. Een leven dat geworteld is in de Gerechtige. Een leven waarin de Vredelievende begin en eindpunt is van ons handelen.
Advent, een donkere tijd, op weg naar Kerstmis. Een periode waarin we op 14 december ook Juan de la Cruz gedenken. Een tijd waarin we niet passief afwachten, maar áctief mogen openstaan voor het komende Licht van gerechtigheid en vrede. Feitelijk is het altijd Advent.
www.seesinkweb.nl
